تعریف و تاریخچه استاندارد EN388
استاندارد EN388 یکی از مهم ترین استاندارد های دستکش ایمنی است که مقاومت دستکش ها را در برابر خطرات مکانیکی مشخص می کند. این استاندارد، معیارهای دقیقی برای اندازهگیری مقاومت دستکش ها در برابر سایش، برش، پارگی و سوراخ شدن ارائه می دهد و به کارفرمایان و کارکنان این امکان را می دهد که دستکش مناسب فعالیت خود را انتخاب کنند.
EN388، مخفف عبارت European Norm 388 است و توسط کمیته استانداردسازی اروپا (CEN) تدوین شده است. هدف این استاندارد، تعیین میزان محافظت دستکش ها در برابر خطرات مکانیکی است تا ریسک آسیب های دست کاهش یابد. هر دستکش ایمنی که بر اساس این استاندارد تولید شود، باید آزمایش های مشخصی را پشت سر بگذارد و نمرهبندی دقیقی برای مقاومت در برابر انواع خطرات مکانیکی دریافت کند.
استاندارد EN388 برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ معرفی شد و نسخه اولیه آن شامل چهار تست اصلی بود:
- مقاومت در برابر سایش
- مقاومت در برابر برش
- مقاومت در برابر پارگی
- مقاومت در برابر سوراخ شدن
در نسخه ۲۰۱۶ این استاندارد تغییرات مهمی اعمال شد تا دقت و قابلیت اطمینان تست ها افزایش یابد:
- اضافه شدن تست ISO 13997 (TDM) برای اندازهگیری مقاومت برش در دستکش های با مقاومت بالا.
- ارائه علامت اختیاری P برای دستکش های مقاوم در برابر ضربه.
- بهبود روش های تست برای افزایش شفافیت و قابلیت مقایسه نتایج.
این تغییرات باعث شد که استاندارد EN388 به یک معیار جهانی و معتبر برای صنایع مختلف تبدیل شود و کارفرمایان بتوانند دستکش هایی مطابق با سطح واقعی خطرات انتخاب کنند.

شاخص ها و پارامترهای استاندارد EN388
استاندارد EN388 به عنوان مرجع اصلی در ارزیابی مقاومت دستکش های ایمنی در برابر خطرات مکانیکی، پنج ویژگی کلیدی را مورد آزمایش قرار می دهد: سایش، برش، پارگی، سوراخ شدن و ضربه. این تست ها به منظور تعیین سطح محافظت دستکش ها در برابر انواع خطرات طراحی شدهاند.
1- مقاومت در برابر سایش
روش آزمایش: در این تست، نمونهای از ماده دستکش تحت فشار مشخصی روی کاغذ سنباده با گریت 180 حرکت داده می شود تا زمانی که سوراخی در آن ایجاد شود.
مقیاس ارزیابی: سطح مقاومت از 1 تا 4 تعیین می شود.
- سطح 1: 100 تا 499 چرخه
- سطح 2: 500 تا 999 چرخه
- سطح 3: 2000 تا 3999 چرخه
- سطح 4: 8000 چرخه یا بیشتر
تفسیر: عدد بالاتر نشان دهنده مقاومت بیشتر در برابر سایش است.
2- مقاومت در برابر برش
روش آزمایش: در این تست، یک تیغه دایرهای با سرعت ثابت روی نمونه دستکش حرکت داده می شود تا زمانی که تیغه از آن عبور کند.
مقیاس ارزیابی: سطح مقاومت از 1 تا 5 تعیین می شود.
- سطح 1 : 1.2 تا 2.5 چرخه
- سطح 2 : 2.5 تا 5 چرخه
- سطح 3 : 5 تا 10 چرخه
- سطح 4 : 10 تا 20 چرخه
- سطح 5 : 20 چرخه یا بیشتر
تفسیر: عدد بالاتر نشان دهنده مقاومت بیشتر در برابر برش است.
توجه: در صورت کند شدن تیغه در حین آزمایش، از تست جایگزین ISO 13997 استفاده می شود.
3- مقاومت در برابر پارگی
روش آزمایش: در این تست، نیروی لازم برای پاره کردن نمونه دستکش اندازهگیری می شود.
مقیاس ارزیابی: سطح مقاومت از 1 تا 4 تعیین می شود:
- سطح 1: 10 نیوتن
- سطح 2: 25 نیوتن
- سطح 3: 50 نیوتن
- سطح 4: 75 نیوتن یا بیشتر
تفسیر: عدد بالاتر نشان دهنده مقاومت بیشتر در برابر پارگی است.
4- مقاومت در برابر سوراخ شدن
روش آزمایش: در این تست، نیروی لازم برای سوراخ کردن نمونه دستکش با یک میخ استاندارد اندازهگیری می شود.
مقیاس ارزیابی: سطح مقاومت از 1 تا 4 تعیین می شود.
- سطح 1: 20 نیوتن
- سطح 2: 60 نیوتن
- سطح 3: 100 نیوتن
- سطح 4: 150 نیوتن یا بیشتر
تفسیر: عدد بالاتر نشان دهنده مقاومت بیشتر در برابر سوراخ شدن است.
5- مقاومت در برابر برش
روش آزمایش: در این تست، از دستگاه TDM-100 برای اندازهگیری نیروی لازم برای برش نمونه دستکش استفاده می شود.
مقیاس ارزیابی: سطح مقاومت از A تا F تعیین می شود.
- سطح A : نیروی 2 تا 5 نیوتن
- سطح B : نیروی 5 تا 10 نیوتن
- سطح C : نیروی 10 تا 15 نیوتن
- سطح D : نیروی 15 تا 22 نیوتن
- سطح E : نیروی 22 تا 30 نیوتن
- سطح F : نیروی بیش از 30 نیوتن
تفسیر: حروف بالاتر نشان دهنده مقاومت بیشتر در برابر برش است.
6- محافظت در برابر ضربه
روش آزمایش: در این تست، دستکش هایی که ادعای محافظت در برابر ضربه دارند، تحت آزمایش استاندارد EN 13594 قرار می گیرند.
نتایج آزمایش: نتیجه آزمایش می تواند یکی از موارد زیر باشد.
- P: قبول (سطح 1 یا بالاتر)
- F: رد (عدم قبول)
- X: آزمایش نشده
تفسیر: علامت “P” نشان دهنده تأیید محافظت در برابر ضربه است.

تفسیر کد استاندارد EN388 روی دستکش
هر دستکش مطابق با استاندارد EN388 دارای کدی است که عملکرد آن را در برابر خطرات مکانیکی نشان می دهد. این کد به صورت عددی و حروفی است که شامل پنج عدد و در صورت وجود، یک یا دو حرف می باشد:
به عنوان مثال: EN 388:4243FP
- عدد اول: مقدار 4 یعنی بالاترین مقاومت در برابر سایش
- عدد دوم: مقدار 2 یعنی مقاومت متوسط در برابر برش
- عدد سوم: مقدار 4 یعنی بالاترین مقاومت در برابر پارگی
- عدد چهارم: مقدار 3 یعنی مقاومت خوب در برابر سوراخ شدن
- حرف پنجم (در صورت وجود): مقدار F یعنی بالاترین مقاومت در برابر برش
- حرف ششم (در صورت وجود): مقدار P یعنی محافظت قابل قبول در برابر ضربه
کلام آخر
دست ها، یکی از پرکاربردترین و در عین حال آسیب پذیرترین اعضای بدن در محیط های کاری هستند. بر اساس آمارهای جهانی، بخش بزرگی از حوادث شغلی مربوط به آسیب های دست می شود؛ از بریدگی های سطحی گرفته تا جراحات جدی ناشی از برش، سوراخ شدن یا سوختگی. به همین دلیل، توجه به ایمنی دست ها یک موضوع حیاتی برای تمام صنایع است.
استفاده از دستکش کار اولین و مهم ترین گام برای جلوگیری از این آسیب ها به شمار میرود. دستکش های ایمنی به گونهای طراحی می شوند که در برابر خطرات مکانیکی، شیمیایی یا حرارتی مقاومت داشته باشند و امکان انجام فعالیت های روزانه را بدون محدودیت جدی فراهم کنند. انتخاب درست دستکش کار، به معنای انتخاب یک لایه محافظ مطمئن میان دست ها و خطرات محیطی است.

